Salgının ilk çıktığı Çin ve diğer Asya ülkelerinin ardından Batı dünyası da ekonomilerini yeniden açmaya başladı. Salgının 140 bine yakın can aldığı Avrupa’da ise yeniden açılma planları ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor.
"ILO VE SENDİKALAR UYARIYOR:
Çalışanlar korunmazsa ikinci dalga yaşanabilir Ülkelerin genel izolasyon kısıtlamalarını hafifletmesi için baskılar artarken, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), hükümetleri, işveren ve işçi örgütlerinin aktif katılımı ve sosyal diyalog yoluyla, işyerinde COVID- 19’u önleyecek ve kontrol altına alacak önlemler almaya çağırdı. ILO; aksi takdirde virüsün tekrar yayılması riskinin yaşanabileceğine dikkat çekti. ILO Genel Direktörü Guy Ryder, "Çalışanlarımızı nasıl koruduğumuz, toplumlarımızın ne derece güvenli, işletmelerimizin ne derece dayanıklı olduğunu belirleyecek” dedi. ILO’nun bazı tavsiyeleri şöyle sıralandı:
● İşteki tüm faaliyetler bakımından tehlike haritası çıkarmak, bulaşma riskini değerlendirmek.
● Çalışanlar, yükleniciler, müşteriler ve ziyaretçiler arasında fiziksel etkileşimi azaltmak ve etkileşim olduğunda sosyal mesafeyi korumak.
● İşyerinde havalandırmayı iyileştirmek; yüzeyleri düzenli olarak temizlemek.
● Gerektiğinde çalışanlara ücretsiz olarak Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) sağlamak.
SENDİKA VE ÖRGÜTLERDEN ÇAĞRI
ITUC (Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu): "Küresel ekonominin yeniden işler hale getirilmesinin üç asli hedefi olmalı: İstihdam, gelir ve sosyal güvence. Kayıt dışı istihdamın kayıtlıya dönüştürülmesi, asgari ücretin dünyanın her yerinde uygulanması, toplu sözleşme hakkı olmalı. COVID-19 meslek hastalığı olarak kabul edilsin.”
UNITE HERE (ABD otel, kumarhane ve restoran sektörü çalışanları sendikası): "Kimse yaşamı ve işi arasında bir tercih yapmak zorunda olmamalı. İşe başlamadan önce herkese test yapılmalı. Laboratuvar faresi değiliz.”
UNITED AUTO WORKERS, (ABD otomotiv sektörü çalışanları sendikası): "Maske ve yüz koruyucular, virüsten korumak için yeterli değil. Önemli olan tarih değil, güvenli olsa hemen de başlanabilir.”
SUD (Fransa’da Renault çalışanlarını temsil eden işçi sendikası): "Renault işçilerine tecritin sonlanacağı 11 Mayıs’tan önce işe dönmeme çağrısı yapıyoruz.”
1 MAYIS SANAL KUTLANACAK: #VirtualMayDay
Aralarında ITUC, LabourStart, İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternasyoneli, UNI Global Union gibi birçok sendika ve örgütün de katılımıyla bu yıl 1 Mayıs, COVID-19 tehdidi nedeniyle sanal olarak kutlanacak. Dünya çapında #VirtualMayDay etiketiyle paylaşılan görüntüler tüm gün boyunca gerçek zamanlı olarak LabourStart sosyal medya hesapları tarafından yayınlanacak."
● ALMANYA: Vaka sayısı kurallar gevşeyince tekrar yükselişe geçti, Robert Koch Enstitüsü zorunlu olmadıkça evde kalınması uyarısını yeniledi. Bulaşma oranının ay başında 0,7 olduğu, 28 Nisan itibariyle 1.0’a yükseldiği belirtildi. Bazı eyaletlerde 20, bazılarında ise 50 kişinin bir araya gelmesine izin verilirken, bazı yerlerde gösteri ve toplantı tamamen yasak. Yeniden açılma planı kapsamında KOBİ’ler 20 Nisan’da açıldı. 800 metre kareden küçük işletmeler açılabilir. Perakendeciler hükümetten tüm mağazaların 4 Mayıs’ta açılmasına izin verilmesini talep ediyor. Araç bayileri, bisiklet dükkanları, kitapçılar yüzölçümü farketmeksizin açılabilir. Araç bayilerinin açılmasına paralel Avrupa genelinde birçok otomotiv üreticisi de fabrikaları açıyor. Avrupa’nın en büyük otomobil fabrikasına sahip Volkswagen’de çalışanların ateşi ölçülüyor ve fabrika kıyafetlerinin soyunma odalarındaki kalabalığın önlenmesi amacıyla evde giyilmesi isteniyor. Kuaförler 4 Mayıs’ta açılabilir ama çalışanlara maske zorunlu. İbadethaneler de aynı tarihte açılmayı planlıyor. 1,5 metre olan sosyal mesafe kuralı 3 Mayıs’a kadar uzatılmıştı. Okullar 4 Mayıs’tan itibaren kademeli olarak açılacak. Geniş katılımlı etkinlikler 31 Ağustos’a kadar yasak. Açılan tüm mağazalar hijyen ve sosyal mesafeye uymalı. Restoranlarda yemek yasak fakat gel-al servisler devam edebilir. Bar, kulüp, tiyatro ve konser salonları kapalı kalmaya devam edecek. Tüm önlemler yeni bir salgın riskini de hesaba katıyor.
●FRANSA: Ulusal tecrit 11 Mayıs’ta bitiyor. Kreş, ilk ve ortaokullar ‘isteğe bağlı’ açılacak. Kafe ve restoranlar hariç iş yeri ve mağazalar açılacak. Küçük müzeler ve kütüphaneler de açılacak. İbadethaneler açılacak ama 2 Haziran’a kadar toplu ibadet yasak. Toplu taşıma ve taksilerde maske zorunlu, 100 km üzeri zorunlu seyahatler izne bağlı olacak. Bir sınıfta en fazla 15 öğrenciye izin verilecek. Ortaokulda maske zorunlu.
● İSPANYA: Sol koalisyon hükümeti 4 aşamalı ‘normale geçiş’ takvimi açıkladı. 17 özerk yönetime göre farklılık gösterecek kademeler "0, 1 ,2 ,3" olarak belirlendi. İlk aşamaya 4 Mayıs’ta geçiliyor. Restoranlar gel-al servisle, KOBİ’ler yarı kapasiteyle başlayacak. Randevulu çalışan kuaför gibi işyerleri açılacak. 2 Mayıs’tan itibaren kısa yürüyüşlere ve bireysel spor egzersizlerine izin verilecek. 11 Mayıs’ta 1. Aşama, KOBİ’ler katı güvenlik koşullarıyla, bar ve restoranlar sadece yüzde 30 doluluğa izin verilerek hizmet verecek. Oteller ortak alan kullanımları hariç tutularak açılacak. Açılmasına izin verilen mağazalar 65 yaş üstü için belirli saatleri ayırmak zorunda. Mayıs sonunda tiyatro ve sinemalar sanat galerileri ve müzeler ‘maksimum üçte bir kapasiteyle’ açılacak. Haziran sonu itibariyle son aşamaya gelinecek. Tüm mağazalar yüzde 50 kapasiteyle müşteriler arasında 2 metre mesafe olması koşuluyla açılacak. Kumsalların da açılması düşünülüyor.
● İTALYA: Salgının en çok can kaybına yol açtığı (26 bin 977) İtalya da ‘virüsle birlikte yaşanacak’ ikinci aşamaya geçiyor. Başbakan Giuseppe Conte kademeli açılış öngören bu aşamada 4 Mayıs’tan itibaren bazı sektörlerin (inşaat, imalat, toptancılık) işe başlayacağını söyledi. Bölge dahilinde seyahat, aile ziyareti ve en fazla 15 kişinin katılabileceği cenazelere izin verilecek. 18 Mayıs’ta mağazalar, müzeler, kütüphaneler ve sergiler açılacak. Restoran, kafe ve kuaförler 1 Haziran’da hizmete girecek.
● AVUSTURYA: Sokağa çıkma kısıtlaması bugün bitiyor. 15 Mayıs'ta okul ve ibadethaneler, restoran ve kafeteryalar belirli önlemlere uymak koşuluyla yeniden açılacak. 29 Mayıs'ta oteller, havuzlar ve hayvanat bahçeleri açılacak. 2 Mayıs’ta kuaför, güzellik salonu ve alışveriş merkezleri yeniden kapılarını açacak.
● BELÇİKA: Üç aşamalı tecritten çıkma planı var. 4 Mayıs’ta sosyal mesafe koşuluyla bazı mağazalar açılacak. Bisiklete binmek ve üç kişiye kadar grup halinde yürümek serbest olacak. Toplu taşımada maske zorunlu. 11 Mayıs’ta bazı dükkanların açılmasına izin verilecek. 18 Mayıs’ta okullar kademeli olarak açılacak. 8 Haziran’da restoran, kafe ve mağazaların açılması öngörülüyor. Festival ve toplu etkinlikler 31 Ağustos’a kadar yasak.
● İSVİÇRE: 27 Nisan’da kuaför, güzellik salonu, hırdavat dükkanları, çiçekçiler, hobi malzemesi satan dükkanlar açıldı. Vakalar düşmeye devam ederse 11 Mayıs’ta ikinci aşamaya geçilecek. Zorunlu okullar, perakende mağazalar ve semt pazarları açılacak. 8 Haziran’da orta okullar açılabilir.
● BİRLEŞİK KRALLIK: Henüz yeniden açılma planı açıklanmadı ama işçi güvenliğine ilişkin meseleler ve planın yayınlanması hükümetin gündeminde. 16 Nisan’da dış işleri bakanı ulusal tecrit önlemlerinin ‘en az üç hafta daha’ devam edeceğini belirtti.
● ABD: Başkan Donald Trump üç aşamalı bir ‘yeniden açılma’ planı açıkladı. Eyaletten eyalete ciddi değişiklik gösteren uygulamada 10 kadar eyalet kısmı olarak yeniden açılırken, birçok eyalette tecrit bugün sonlanıyor. Valisi Demokrat Partili olan eyaletlerde tecriti uzatma eğilimi görülürken, Teksas gibi cumhuriyetçi eyaletler açılmaya başladı bile. İlk fazın ana kriteri vakalarda 14 gün boyunca düşüş görülmesi. Sosyal mesafe ve hijyende kriterler ilk fazda katı. Ancak üçüncü fazda tüm fabrika ve iş yerlerinde çalışanlar işe dönebiliecek, restoran sinema gibi büyük mekanlarda sosyal mesafe kuralları ‘kısıtlı’ hale gelecek ve spor salonlarında ‘standart’ sanitasyon protokolleri olacak.
Şirketler hukuki koruma istiyor
ABD Ticaret Odası, Ulusal İmalatçılar Birliği ve Bağımsız Şirketler Federasyonu hükümetin aldığı kararlar doğrultusunda yeniden açıldıktan sonra virüse bağlı iş sağlığı ve güvenliği davalarında sorumlu tutulmamak için lobi çalışmaları başlattı.
Kaynak: Hilal Sarı - Dünya Gazetesi / dunya.com (30.04.2020)