'İŞKOLU BARAJI ANAYASA'YA AYKIRI'

Ankara 2. İş Mahkemesi, toplu iş sözleşmesi yapabilmek için gerekli olan işkolu barajı uygulamasını Anayasa’ya aykırı buldu. Dosya karara bağlanması için Anayasa Mahkemesi'ne gönderildi.

Ankara 2. İş Mahkemesi, Türkiye'de baraj ve yetki engeli nedeniyle toplu sözleşme hakkından yararlanamayan sendikalı 500 bin işçiye müjde niteliğinde bir karara imza attı. Mahkeme, örgütlenme hakkının önündeki engellerden biri olarak ifade edilen işkolu ve işletme barajı uygulamasını Anayasa’ya aykırı buldu. Ankara'da görülen bir davaya müdahil olan cemaate yakın olduğu belirtilen Pak Turizm İşçileri Sendikası, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda yer alan işkolu ve işletme barajının iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) götürülmesi talebinde bulundu. İşkolu ve işletme barajının hem Anayasa'ya hem de Türkiye'nin onaylamış olduğu uluslararası sözleşmelere de aykırı olduğuna hükmeden mahkeme, dosyayı karara bağlaması için AYM'ye gönderdi. Dosyanın 6 ay içerisinde görüşülüp karara bağlanması bekleniyor. Dikkat çeken bir diğer ayrıntı ise mahkemede iptali istenen 41/1 maddesiyle ilgili konuşan Çalışma Bakanlığı vekili ile Hak-İş’e bağlı OLEYİS vekili, "Anayasa'ya aykırılık iddiasını kabul etmiyorum" dedi. 

6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na göre bir sendikanın toplu iş sözleşmesi imzalayabilmesi için öncelikle işkolu barajını geçmesi, ardından işletme/işyeri barajı şartını yerine getirmesi ve işyeri yetki belgesi alması gerekiyor. Çalışma Bakanlığı’nın Temmuz 2014 istatistikleri dikkate alındığında, toplu iş sözleşmesi yapabilmek için Ekonomik ve Sosyal Konsey’e (ESK) üye konfederasyonlara bağlı olan sendikalar için yüzde 1, ESK'ya üye olmayan sendikalar için yüzde 3 olan işkolu barajını 140 sendikadan 49'u geçebiliyor. 91 sendika ise toplu sözleşme kapsamı dışında kalıyor. Böylece 91 sendikaya üye işçiler toplu sözleşme hakkından yararlanamıyor. Ancak 11 Nisan 2014 tarihinde sendikalara örnek niteliğinde bir gelişme yaşanmıştı. DİSK'e bağlı Sosyal-İş Sendikası yüzde 1’lik işkolu barajını geçememesine rağmen Türkiye tarafından onaylanan ve Anayasa’nın 90. maddesi hükmüyle doğrudan uygulanırlık kazandırılmış ILO sözleşmelerini dayanak gösterip ilk toplu iş sözleşmesini yapmıştı. Birçok sendika tarafından görmezden gelinen bu hak, AYM'nin işkolu barajı şartını iptal etmesi halinde iç mevzuatta da hükme bağlanmış olacak. 

DİSK'e bağlı Sosyal-iş Sendikası İstanbul Şube Sekreteri Mahsun Turan, Ankara 2. İş Mahkemesi'nin verdiği kararı Aydınlık'a değerlendirdi. Mahkemenin kararının önemli olduğuna vurgu yapan Turan şunları söyledi: "Ankara 2. İş Mahkemesi'nin verdiği bu karar, 6356 Sayılı Yasa'nın Anayasa'ya ve Türkiye'nin onayladığı uluslararası sözleşmelere aykırı olan hükümlerinden sadece ülke barajına ilişkin görünüyor. Oysa Anayasa'nın 90. maddesi hükmü çerçevesinde sadece ülke barajı uygulaması değil, toplu sözleşme yetkisinin Bakanlık tarafından verilmesi, toplu pazarlık düzeylerinin işyeri ve işletme düzeyleri ile sınırlandırılması, sadece işkolu esasına göre sendika kurulmasına izin verilmesi gibi birçok düzenleme de Anayasa'ya ve Türkiye'nin onayladığı uluslararası sözleşmelere aykırı durumdadır. Örneğin, sendikaların işkolu esasına göre örgütlenmesine ilişkin düzenlemenin yürürlükten kaldırılması, herhangi bir sendikanın herhangi bir işkolundaki işçileri de örgütleyebilmesi ve onlar adına toplu sözleşme imzalayabilmesinin yolunu açacaktır. 

 

 KAYNAK: Aydınlık Gazetesi 10.11.2014

Son 10 Sendikal Hareketten Haberler